"Vitaminler hakkında bilmek
istediğiniz her şey"
Her şeyi kolay yoldan
halletmek adına, burnumuz aksa vitamine başvuruyoruz da, bu ne kadar
doğru?
Son
yıllarda dünyada bir vitamin modasıdır gidiyor. Herkes, önüne gelen
vitamini bir bardak suyla mideye indiriyor. Ama artık o kadar çok
çeşit vitamin var ki, onlardan hangisi ne için, nasıl kullanılmalı
gibi sorular da, beynimizi kurcalıyor. Bugünlerde, tam 3 bin 500
çeşit vitamin ve mineral, eczane raflarında müşteri bekliyor. Bu iş
biraz da "varlık içinde yokluk çekmeye'' benziyor. Onca vitamin
bolluğu içinde bizim için yararlı olacakları seçmek gerçekten de
kolay iş değil.
Hangi belirti için hangi
vitamin?
İnanılmaz bir uyarı sistemine sahip olan
vücut, birçok sorunu önceden haber veriyor. Mineral ve vitamin
eksikliğinde de bu
mekanizma devreye giriyor. Kimi zaman tırnak kırılması, kimi zaman
da sinir bozucu bir kaşıntı uyarı olarak karşımıza çıkıyor. Çoğu
kimse bu uyarıları ya hafife alıyor veya anlamını bilmediğinden
üstünde durmuyor.
Uzmanlara göre,
- dudaklarda çatlama ve dil ucunda kırmızı
kabartı, B2 ve B6 vitamini eksikliğinin göstergesi sayılıyor.
- sertleşmiş, kırmızı bir cilt ve kolda
sivilceler, B vitaminleri ile E vitamininin azlığına işaret
ediyor.
- kalça bölgesinde görülen sivilceler, yine B
vitaminleri, E vitamini ve yağ asitleri azlığını gösteriyor.
- saçın az uzaması, demir ve çinko eksikliğinin
göstergesi.
- gözlerde kırmızı damarların ortaya çıkması, A
ve B2 vitamini eksikliğinin habercisi.
- tırnakların kırılganlaşması, vücudun daha fazla
demir, çinko ve yağ asitlerine ihtiyacı olduğunu gösteriyor.
- soluk bir ten de, demir, B12 vitamini ve folik
asit eksikliği anlamına geliyor.
- geceleri bacakta uyuşma, demir ve folik asit
eksikliğinin göstergesi.
- diş eti hastalıkları Q10 enzimi ve diğer anti-oksidanların
eksikliğine dalalet.
- sürekli yorgunluğun sebebi de Q10 enzimi
olabilir.
- egzama ve cilt kuruluğu da vücutta çinko
eksikliğinden kaynaklanabilir.
- ağzınızda aft varsa, daha fazla demire, folik
aside ve B12 vitaminine ihtiyacınız olabilir.
- adet dönemi öncesi şikayetler de vücutta çinko,
magnezyum ve B vitamini eksikliğini gösteriyor.
Uzmanlar, şimdilik 13 vitamin ile 10 mineralin,
insanın sağlıklı yaşaması için kesinlikle gerekli olduğunu
belirtiyor. Düzenli olarak bazı ilaçlar kullanılıyorsa, vitamin
takviyesi konusunda doktora danışılması önerisinde bulunan uzmanlar,
vitamin haplarının, yemek arasında bol su ile yutulması gerektiğini
bildiriyor.
Kalp dostu vitaminler
Bilim adamları, özellikle kanser, kalp hastalıkları, katarakt ve
diğer bazı sorunlara karşı koruyan antioksidanlara önem veriyorlar.
Bağışıklık sistemini güçlendiren E vitamininin, Alzheimer
hastalığından korunmayı sağladığını ve kalbe zarar veren kötü
kolesterol miktarını azalttığını ifade eden uzmanlar, iki yıl veya
daha uzun süre düzenli olarak E vitamini alan kişilerde, kalp
hastalıklarına yakalanma riskinin azaldığını kaydediyor.
Üç B vitamininin (folik asit, B6 ve B12) kalbi ve zihin sağlığını
koruduğunu vurgulayan uzmanlar, bu vitaminlerin kalp hastalıklarını
ve çeşitli damar hastalıklarını önlediğini söylüyor. Uzmanlara göre,
her gün 1000 mikrogram folik asit, B12 vitamini ve üç miligram B6
vitamini alınması gerekiyor. Zihin açısından kendilerini eskisi
kadar sağlıklı bulmayan kişilerde B vitamini eksikliğinin söz konusu
olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, yaşları 50'nin üzerinde olan
kişilerin B12 vitaminini beslenme yoluyla temin etmelerinin zor
olduğunu hatırlatarak, bu sebeple 50 yaşından sonra düzenli olarak
vitamin takviyesi yapılması gerektiğini belirtiyor.
Kemik sağlığı için
Uzmanlar, kalsiyum, magnezyum ve D vitamininin, kemiklerin sağlıklı
ve güçlü olabilmeleri için gerekli olduğunu ifade ederek, "Günde
üç-dört bardak süt içerek veya beyaz peynir yiyerek kalsiyum
ihtiyacınızı giderebilirsiniz. Fakat beslenme yoluyla yeterli
kalsiyum almak her zaman kolay olmaz" diyorlar.
'Güneş vitamini' olarak da nitelendirilen D vitaminini almadan
kalsiyumdan bir yarar sağlanamayacağını da bildiren uzmanlar, D
vitamininin, vücudun kalsiyumu ve fosforu özümlemesini sağladığını
hatırlatıyor. D vitamininin sadece belirli bazı yiyeceklerde
bulunduğunu (süt, tereyağı, yumurta sarısı gibi) kaydeden uzmanlar,
ayrıca güneş ışınlarının da deri altında D vitamini oluşmasını
sağladığını vurgulayarak, "Eğer güneşe çıkmıyorsanız ve de
saydığımız besinlerle aranız iyi değilse, her gün düzenli olarak D
vitamini almanız gerekiyor" diye uyarıyor.
Kemik ve diş sağlığı için gerekli olan madenlerden birinin de
magnezyum olduğunu belirten uzmanlar, özellikle diş sağlığına önem
veren erkeklerin günde 350 miligram, kadınların ise 280 miligram
magnezyum almaları gerektiğini bildiriyor.
Yanlış vitamin seçimi yarardan
çok zarar veriyor
Uzmanlar, yanlış vitamin seçiminin,
hastalıkların daha da kötüye gitmesine sebep olabildiğine dikkat
çekerek, doktora danışarak
vitamin alınmasının önemini vurguluyor.
Milyonlarca kişinin kullandığı C vitamini haplarının, DNA'yı bozup
kansere yol açabildiği uyarısında bulunan uzmanlar, yüksek dozda E
vitamininin ise şeker hastalığının tedavisinde önemli rolü olduğunun
tespit edildiğini bildiriyor. Amerikan bilim adamları, E vitamininin
özellikle yaşlılar üzerindeki olumlu etkilerinin sanıldığından daha
fazla olduğunu ve bağışıklık sistemini "olağanüstü" biçimde
güçlendirdiğini ortaya çıkardı.
Vitamin alımında yaşın önemli olduğunu ifade eden uzmanlar, orta ve
ileri yaşlardaki kişilerin, gençlik yıllarında kullandıkları
vitaminleri değiştirmeleri gerektiğini belirtiyor. Uzmanlara göre,
çoklu vitaminler katarakt riskini düşürüyor. Bilim adamları, C
vitamini eksikliği ile bacak damarlarında meydana gelen iltihaplanma
arasında ilişki olduğunu kaydediyor. Aşırı dozda alınan A
vitamininin, karaciğer hastalıklarına ve kadınlarda düşüğe sebep
olabildiği de ifade ediliyor. |